Grecka architektura jest dobrze znana ze swoich świątyń i jest nadal szeroko stosowana w architekturze nawet dzisiaj. Porządek architektoniczny opisuje styl budynku. W greckiej architekturze istnieją trzy główne porządki klasyczne: dorycki, joński i koryncki.
Porządek dorycki jest najbardziej prymitywnym i najprostszym z trzech porządków. Kolejny porządek, który rozwinął się na Wyspach Jońskich, to porządek joński.
Architektura dorycka kontra architektura jonowa
Różnica między architekturą dorycką a jońską polega na tym, że kolumny doryckie są ogromne i krępe, podczas gdy kolumny jońskie są bardziej smukłe i wysokie.
Tabela porównawcza architektury doryckiej i jonowej
| Parametry porównania | dorycki | joński |
| Pochodzenie | Zachodni dorycki region Grecji | Wyspy Jońskie |
| Styl | Masywny i krępy | Smukły i wyższy |
| Wzrost | 7 średnic wysokości | 8 średnic wysokości |
| Baza | Brak podstawy | Ma podstawę |
| Stolice | Składa się z okrągłego dna i kwadratowego blatu | Jest bogata w woluty lub zwoje, które mają wyrzeźbione jajko i strzałkę na zakrzywionej części. |
| Przykłady | Partenon, Świątynia Hefajstosa | Heraion z Samos, Świątynia Artemidy w Efezie |
Czym jest kolumna dorycka?
Kolumny doryckie widziano na początku VII wieku p.n.e. Zastąpił dotychczasowy styl podstawowych, drewnianych konstrukcji. Był używany w Grecji do około 100 roku p.n.e. Jest to najstarszy porządek, a także najprostszy i najbardziej masywny. Kolumny doryckie nie mają podstawy. Kolumny te zostały zbudowane, aby utrzymać ciężar stropu. Kolumny są krótkie, mocne i ciężkie. Ich wysokość jest tylko cztery do ośmiu razy większa od średnicy kolumny.
Trzon kolumny jest żłobkowany 20 fletami, głowica prosta i rozkloszowana. Głowica składa się z dwóch elementów, okrągłego dna zwanego echinusem, zwieńczonego kwadratem zwanym liczydłem. Głowica kolumny bezpośrednio podtrzymuje obciążenie stropu.
Belkowanie doryckie podzielone jest na trzy rejestry poziome. Dolna część jest gładka lub podzielona poziomymi liniami. Fryz zawiera proste wzory z pionowymi kanałami zwanymi tryglifami i metopami (kwadratowymi przestrzeniami do dekoracji malowanych lub rzeźbionych) pomiędzy nimi. Metopy są proste lub czasami ozdobione posągami greckich bogów i bohaterów. Wszystkie ocalałe świątynie starożytnej Grecji i niektóre z najważniejszych współczesnych greckich budowli są budowane w tej kolejności, jak Partenon na Akropolu w Atenach i Świątynia Zeusa w Olimpii.
Architektura dorycka jest dwojakiego rodzaju, grecka i rzymska. Rzymska kolumna dorycka jest podobna do kolumny greckiej, ale z dwoma wyjątkami:
Rzymskie formy porządku kolumny doryckiej wydają się lżejsze i bardziej wdzięczne niż greckie kolumny.
Czym jest kolumna jonowa?
Zakon joński pochodził ze wschodniej Grecji. Znajdował się w mniejszych budynkach i jest dobrze znany ze zwojów na jego stolicy, które nazywane są wolutami. Kolumna porządku jońskiego ma dziewięciokrotnie mniejszą średnicę. Wał ma osiem średnic. Porządek joński znany jest z wdzięcznych proporcji.
Te kolumny są uważane za najwyższe i najcieńsze. Kolumna zawiera smukłe, żłobione filary o nietypowej podstawie i dwie przeciwstawne woluty w kapitele. Wał jonowy ma 24 flety. Świątynia Ateny, która znajduje się w pobliżu wejścia do Akropolu w Atenach, jest przykładem porządku jońskiego.
Belkowanie jońskie składa się z architrawu, fryzu i gzymsu. Ościeżnica to długa belka, która podtrzymuje ciężar bezpośrednio nad kolumną. Fryz to pas nad architrawem. Gzyms odnosi się do górnej części nośnej, która wystaje na zewnątrz.
Pytheos i Hermogenes to jedni z nielicznych słynnych architektów jońskich. Świątynia Ateny Polias i Mauzoleum w Halikarnassos zostały zbudowane przez Pytheosa w porządku jońskim. Świątynia Artemidy w Magnezji i Świątynia Dionizosa w jońskim mieście Teos zostały zbudowane przez Hermogenesa. Świątynia Hery na Samos to słynna świątynia jońska.
Główne różnice między kolumnami doryckimi i jonowymi
Wniosek
Klasyczne porządki rozwinęły się w VI i V wieku p.n.e. Porządek dorycki jest najwcześniejszym i najprostszym porządkiem w architekturze greckiej. Można go łatwo rozpoznać po prostych, okrągłych kapitelach na szczycie kolumn.
Kolumny jońskie pojawiły się sto lat później i można je wyraźnie utożsamiać z głowicą, która po obu stronach ma kształt zwiniętej poduszki, tworząc charakterystyczne woluty. Te porządki są stosowane nawet we współczesnej architekturze.
